ف.م.هاشمی

رقابت بر سر " تراشه "

(نگاهی به اقتصاد سیاسی صنعت میکروچیپس درجهان امروز)

رویاروئی اقتصادهای برترجهان درعرصه ی تکنولوژی پیشرفته ، اکنون به جنگی نیابتی (proxy war) دردوران ما تبدیل شده است. جهان شاهد رقابتی سهمگین برسر ریزتراشه ها ، تکنولوژی نسل پنجم ارتباطات ، وهوش مصنوعی است که رقابت امپراتوریهای بزرگ گذشته را برای گسترش نفوذ وقلمروی خویش ، تداعی می کند. اکنون نیزمانند گذشته ، دولتها نقش اصلی رادراین رقابت ایفاء می کنند. آنها بابسیج منابع انسانی ، مالی وفنّی خود، دربرابرتهدیدهای خارجی ایستادگی می کنند. اکنون که جهان دوران گذار ازنظم تک قطبی به چند قطبی راسپری می کند، دولتها ، بهره مند از توان بودجه گذاری ، ودرهمکاری با موسسات خصوصی فعال درعرصه ی فناوریهای پیشرفته، ازحاکمیت فنی ودیجیتال خود دفاع می کنند. تکنولوژی دیجیتال که برای تسهیل ارتباطات ورفاه بشر پدیدارشد ، اکنون ازمسیر اولیه ی خود منحرف شده است. امروزه ، روسیه وشرکای خارجی اش در بریکس (BRICS) که جایگاه مناسبی برای خود درساختارجهانی تحت هدایت آمریکا نمی یابند، برای ایجاد یک نظم نوین سیاسی واقتصادی متوازن وعادلانه ، تلاش می کنند. توسعه ی پلاتفرمهای دیجیتال دراین کشورها ، بخش مهمی ازاین تلاش محسوب می شود که تولید میکروچیپس ، محورآن به شمارمی رود.

بحران اقتصادی ناشی ازپاندمی کرونا ، جایگاه مهم صنعت میکروچیپس را دراقتصاد جهانی ، به همگان نشان داد. تنها درسال 2021 ، فروش تراشه های مموری (memory chips) که ازآنها برای ایجاد محیط های چند ریسمانی ( multithreaded environments) استفاده می شود ، 2/26 درصد نسبت به سال قبل ازآن ، افزایش پیداکرد که این به معنی افزایش 9/555 میلیارددلاری بازاراین محصول بود. افزایش تقاضابرای میکروچیپس دردوران پاندمی که باافزایش تقاضا برای کامپیوتر ، لوازم خانگی وتجهیزات بهداشتی همراه بود، متاسفانه باکاهش سرمایه گذاری برروی فناوری اطلاعات وارتباطات همراه گردید. لذا ، تولید کنندگان نتوانستند این تقاضا رابسرعت برآورده سازند. اختلال درزنجیره ی حمل ونقل ولجستیک ، انتقال قطعات ومحصولات تمام شده را رابادشواری روبرو ساخت. حدود 200 بنگاه بزرگ صنعتی درسراسرجهان ، دچارکمبود تراشه شدند وتنها صنعت تولید خودرو ، ازاین بابت متحمل 210 میلیارددلار خسارت گردید. اکنون این مشکل با مشکل دیگری همراه گردیده که همانا چالشهای ژئوپولتیک بلند مدتی است که بخش دولتی وغیردولتی فعال در تکنولوژی اطلاعات وارتباطات رادرگیرساخته است. اندیشمندان علوم سیاسی درارزیابی خطراتی که زنجیره ی تولید این محصولات راتهدید می کند وراههای مقابله با آنها ، ازعبارت " تاب آوری دربرابر استرس" (stress resilience) استفاده می کنند که به معنی اتخاذ تدابیری برای کاهش خطر رویاروئی فنّی میان ایالات متحده و چین ، دوتولید کننده ومصرف کننده ی عمده ی میکروچیپس درجهان امروز می باشد. درواقع دولت بایدن ازهمان بدو بدست گرفتن قدرت درژانویه ی 2021 ، تدابیراتخاذ شده علیه چین توسط دولت قبل راتایید و تشدید کرد. هدف این تدابیر، مهارچین درعرصه ی تکنولوژی پیشرفته می باشد. درواقع دولت بایدن یک رویکرد دو سویه رادررابطه با تولید تراشه اتخاذ کرده است. اول کمک به شرکتهای آمریکائی برای حفظ برتری دربازاربین المللی ، ودوم ، بازدارندگی چین دربازارجهانی نیمه هادیها.

تولید میکروچیپس ، صنعتی دانش بنیان و سرمایه براست. به همین دلیل ، تحقیقات وتوسعه دربخش تولید تراشه ، مستلزم اختصاص منابع هنگفت چند صد میلیارددلاری است که درتوان اغلب شرکتها وحتی دولتهای جهان نیست. بعلاوه دولت آمریکا ، تولید میکروچیپس رابه اهداف سیاسی وامنیتی آغشته کرده است. نگاهی به طرحهای بلند پروازانه واستراتژیک آمریکا دراین زمینه ، نشان می دهد که تشکیل ائتلافهای بین دولتی دربخشهای سیاسی، نظامی واقتصادی ، درصدراولویتهای این کشورقراردارد ونهادهای قانونگذار وشرکتهای بزرگ فناوری آمریکا، به همین منظوربسیج شده اند. وزیرخزانه داری آمریکا درآوریل 2022 ، درسخنرانی خود درشورای آتلانتیک اظهارداشت که ایالات متحده باید تجارت آزاد وامن راتشویق کند. این کشور ظاهراً می خواهد خود و متحدینش رادربرابر تهدیدهای ژئوپولتیک رقبا ، حمایت وحفاظت کند. خانم " ژانت یلن " (J.Yellen) دراین سخنرانی ، ازعبارت "دوست سپاری" (friend-shoring) استفاده کرد که بدان معنی است که فقط دوستان آمریکا ومتحدین وفاداربه منافع این کشور ، می توانند درفرآیند توسعه ، تولید ، توزیع وخرید محصولات پیشرفته ی فنّی ، شرکت کنند. " قانون فدرال علم و تراشه "(federal chips and science Act) که تصویب آن درکنگره ، 18 ماه به درازا انجامید ، سرانجام دراوت 2022 ، به امضای پرزیدنت بایدن رسید. این قانون که زیرنظر خانم ژانت یلن تنظیم شده ، همین هدف رادنبال می کند. قانون مزبور ، امنیت اقتصادی آمریکا رامدّ نظرقرارمی دهد. به موجب گزارشی که اخیراً توسط " انجمن صنعت نیمه هادی آمریکا " و " گروه مشورتی بوستون" منتشرشد ، سهم آمریکا ازبازارجهانی میکروچیپس ، از 37 درصد درسال 1990 ، به 12 درصد رسیده درحالیکه سهم چین دراین مدت ، ازصفر به 24 درصد افزایش یافته است. به موجب این گزارش ، برای تامین نیازهای اروپا چین واعضای بریکس درسالهای آینده ، به یک تریلیون دلارسرمایه گذاری جدید نیازاست. کارشناسانی که این تحقیق راآماده کرده اند ، برآنند که این سرمایه گذاری هنگفت ، بهای نیمه هادیها را 35 تا 60 درصد افزایش خواهد داد واین بهائی است که جهان بابت رقابت آمریکا وچین دراین عرصه می پردازد. قانون فدرال علم وتراشه ، اولویتهائی رابرای توسعه ی صنعت نیمه هادی درنظرمی گیرد که نانوتکنولوژی ، انرژی پاک ، محاسبه ی کوانتوم ، وهوش مصنوعی ازمهمترین آنهاست. دراین قانون ، 2/54 میلیارددلار سوبسید به ساخت میکروچیپس درخاک آمریکا تعلق می گیرد. همچنین 25 درصد معافیت مالیاتی برای احداث کنندگان تاسیسات ساخت تراشه درداخل آمریکا ، درنظرگرفته شده است. انتظارمی رود بااجرای این قانون ، 3/24 میلیارددلار سرمایه گذاری اضافی جذب این بخش شود. دراین قانون ف دولت فدرال موظف شده است درفاصله ی زمانی 2022 تا 2027 ، بالغ بر174 میلیارددلاربه تحقیقات وتوسعه درفناوریهای پیشرفته اختصاص دهد. قراراست این پول ، برای نوآوری صنعتی وتسهیل دسترسی سرمایه گذاران به بازار، هزینه شود.

هدف آمریکا ازتهیه ی این قانون ، نیل به جهشی بزرگ درصنعت تراشه سازی است تا آمریکا رادرکنار تولید نفت ، پتروشیمی وخودروسازی ، درراس تولید کنندگان تراشه درجهان قراردهد. انچه در سطرسطر این قانون هویداست ، مقابله ی اقتصادی وسیاسی باچین است. ازاین گذشته ، واشنگتن درسال 2021 ، " شورای فناوری وتجارت آمریکا – اروپا " رابا 10 کارگروه تشکیل داد که هدف آن ، تمرکز بر بازگرداندن توازن وتعادل به زنجیره ی عرضه ی نیمه هادیها وتدارک یک سیستم هشدارسریع برای پیش بینی خطرات پیش رو درزمینه ی کمبود تراشه می باشد. اما فعالیت این شورا، اندکی پس ازآغاز ، بعلت تصویب قانون فدرال علم وتراشه ، ونیزقانون چند صد میلیارددلاری مبارزه باتورم ، متوقف شد زیرا ، سوبسیدها ومعافیتهای پیش بینی شده دراین قوانین ، کمپانیهای بزرگ فناوری اروپا ودیگرنقاط دنیا راجذب بازار آمریکا کرد وواشنگتن باتصویب این قوانین ، دیگرنیازی به همکاری با دیگران درزمینه ی تولید تراشه نمی دید وحتی تلاش می کرد تاهرچه بیشتراز سهم اروپا دراین بازار بکاهد. این تلاش واشنگتن درکوتاه مدت ، به انتقال تولید میکروچیپس ازاروپا وشرق آسیا به تگزاس ، آریزونا ، وکالیفرنیا منجرمی شود وافزایش قیمت این محصول را موجب می گردد. شرکای آمریکا دراروپا ، بیش ازهمه ازاین قانون متضررمی شوند زیراآنها قبلاً نیز ازکمبود تراشه وقیمت گزاف اقلام میکروالکترونیک گله مند بودند. دربلند مدت نیز کمپانیهای آمریکائی مجهزبه تکنولوژی جدید ، مصرف کنندگان اقصی نقاط جهان را بویژه درآفریقا ، کشورهای مستقل مشترک المنافع ، آمریکای لاتین وبخشهائی از جنوب شرقی آسیا ، سرکیسه خواهند کرد. بدون تردید چین دربرابر این روند خصمانه ، ساکت نخواهد ماند واین استراتژی آمریکا رابی پاسخ نخواهد گذاشت. البته این پاسخ ، بسیارمحتاطانه وترجیحاً دیپلماتیک خواهد بود.

تولید تراشه ، سه مرحله دارد که هریک ازکمپانیهای بزرگ دنیا، معمولاً دریکی ازآنها تخصص دارد. مرحله ی اول ،" طراحی " است که تحقیقات وتوسعه وپیشرفت نرم افزاری ، لازمه ی آن است. شرکتهائی که درطراحی تراشه تخصص دارند ، معمولاً فاقد امکانات تولیدی ( کارخانه ) هستند. مثلاً شرکت آمریکائی Nvidia ازجمله شرکتهای عظیم طراحی میکروچیپس درجهان می باشد. مرحله ی دوم ، " ساخت " تراشه ازروی طرحهای مرحله ی اول است. شرکت تایوانی TSMC پیشتازاین عرصه درجهان می باشد. وبالاخره مرحله ی سوم ، " مونتاژ نیمه هادی " وتست آن است به نحوی که بتوان ازآن درابزارآلات وتجهیزات الکترونیک استفاده کرد. هلدینگ تایوانی ASE وکمپانی آمریکائی AMKOR ، از بزرگترین شرکتهای سازنده ی نیمه هادی درجهان می باشند. درحال حاضر آمریکا ، درعرصه ی تحقیقات وتوسعه ی میکروچیپس ، حرف اول رادرجهان می زند ودرطراحی ریزمدارها (microcircuits) وتجهیزات پیشرفته ی صنعتی ، دردنیا بی رقیب است وشرق آسیا ، بویژه تایوان وکره جنوبی نیز درساخت اجزاء اولیه ی تراشه ها ( دیود ، ترانزیستور و...) پیشتازجهان اند. حیات این بخش ، درگرو سرمایه گذاریهای کلان است که بدون دریافت سوبسید ازدولت ، میسرنیست. وجود زیرساخت پیشرفته ی فنّی ونیروی کاربسیارمتخصص نیز، لازمه ی حیات این بخش می باشد. امروزه چین درعرصه ی بسته بندی وتست تراشه ونیمه هادی ، پیشتازجهان است. این بخش ، به سرمایه گذاری ونیروی متخصص کمتری نیازدارد. اماچین قصددارد درتمامی مراحل زنجیره ی تولید نیمه هادیها ، سرمایه گذاری کند وگوی سبقت ازآمریکا برباید. آمریکا این برنامه ی چین را به معنی زیرسئوال بردن رهبری بلامنازع خود دراین عرصه می داند وقانون علم وتراشه را نیزبرای مقابله بااین وضع تنظیم کرده است. این قانون ، ضمن اینکه حرکت آزاد سرمایه وتکنولوژی رامیان آمریکا ومتحدین این کشور، به رسمیت می شناسد درعین خال ، به شدت دربرابر چین ، روسیه ودیگرمخالفان غرب ، قد علم می کند ومانع دسترسی آنها به فناوریهای پیشرفته ، بویژه درزمینه ی طراحی وساخت تراشه ونیمه هادی ، می گردد.

بدون تردید تصویب قانون علم وتراشه ، رویاروئی آمریکا وچین راوارد مرحله ای جدید می کند. البته آمریکا ازسپتامبر2022 ، نخستین گام رابرای محدود کردن صادرات نیمه هادیها برداشته بود و استفاده ازمنابع وسوبسیدهای دولتی رابرای سرمایه گذاری درچین ، حداقل برای یک دوره ی 10 ساله ، ممنوع اعلام کرده بود. دراکتبر2022 نیز دولت بایدن ، لیست بلند بالائی ازتدابیرکنترلی رابرای محدود کردن دسترسی شرکتهای چینی به تکنولوژی تولید تراشه ی آمریکا ، منتشرکرد. درژانویه2023 نیز دولت های آمریکا وهلند درباره ی وضع محدودیتهای صادراتی برتکنولوژی تولید تراشه ، به توافق رسیدند. شرکت هلندی ASML ، انحصار تولید ماشین آلات لیتوگرافی نوری ( photolithography) رادراختیار دارد که ازآنها درطراحی تراشه های پیچیده وجدید استفاده می شود. درتابستان وپائیز2022 ، آمریکا نام 30 شرکت چینی تولید کننده ی نیمه هادی را درلیست " شریک نامطمئن " قرارداد که حداقل 5/8 میلیارد دلاربه این شرکتها خسارت وارد کرد وارزش سهام این شرکتها دربورس شانگهای ، طی چندروز از4 تا 20 درصد سقوط کرد. اما همه ی کمپانیهای آمریکائی ، به سیاستهای ضد چینی دولت خود ، تن درنمی دهند. بخش بزرگی ازدرآمد شرکتهای سخت افزاری ونرم افزاری آمریکا ، ازتجارت باچین حاصل می شود. مثلاً 34 درصد ازدرآمد شرکتapplied Materials ، 34 درصد ازدرآمد شرکت آمریکائی Lam Research ، و25 درصد ازدرآمد شرکتهای AMD و Nvidia ، ازتجارت باچین حاصل می شود. لذا ، این شرکتها ، اگرچه تمایلی به رویاروئی بادولت آمریکا ندارند ، اما درپی یافتن راههائی برای طفره رفتن ازقوانینی هستند که منافع صدها شرکت آمریکائی رابه خطرمی اندازد. یکی ازاین راهها ، انتقال فعالیت خود به برخی کشورهای آسیائی است.

درسالهای 2021 و 2022 ، رشد اقتصادی درآمریکا ، اروپا وشرق آسیا ، نسبت به سال قبل ، افزایشی چشمگیر نشان داد به نحوی که برتولید ناخالص داخلی آمریکا به میزان 7 تا 10 درصد درسال افزوده شد. اما بحران انرژی وافزایش نرخ تورم ، بخش بزرگی ازاین دستاورد رابه باد داد. بیشترکشورهای اروپائی نیز درمقطع پائیز2020 تا تابستان 2022 ، کم وبیش همین روند راتجربه کردند. بنابراین کشورهای شمال ، پس ازیک دوره ی رونق اقتصادی ، ازاواسط سال 2022 به دوران رکود گام گذاشتند. اگرتدابیر ضد چینی کاخ سفید دردوران رونق اقتصادی موجّه می نمود ، دردوران رکود پس ازآن، هیچ توجیه منطقی ندارد. با گذشت دوسال ازاجرای این تدابیر، اکنون بنظر می رسد ترتیبات اتخاذ شده که بسیارپرهزینه و به لحاظ استراتژیک خطرناک نیزمی باشند ، نه تنها موضع جهانی آمریکا را تقویت نکرده بلکه آسیب چندانی نیزبه صنعت تولید نیمه هادی چین واردنکرده است.

فناوری اطلاعات وارتباطات روسیه نیز طی این دوره ، باچالشهای متعدد روبروبود که ازآن میان ، دوچالش مهمترازبقیه است. چالش اول اینکه ، توسعه ی پلاتفرم دیجیتال روسیه ، ازابتدا برای صادرات وتولید ارزش افزوده طراحی شده است. اگرچه این فناوری ، ازهمان نخستین روزهای پیدایش ، صنعتی جهانی بود اما ، بحران تک قطبی گری اوائل دهه ی 2000 ، به فرآیند تجزیه ی این روند دامن زد وتجزیه ی فضای مجازی جهان ، به زیان صنعت ارتباطات واطلاعات روسیه تمام شد. حوادث سال 2022 ، بویژه افزایش تنش میان چین وآمریکا برسرتایوان ، به تجزیه ی فضای مجازی جهان دامن زد و بازارکشورهای غیردوست آمریکا، مانند روسیه ، یابه روی منابع اصلی تکنولوژی اطلاعات بسته شد ویامحدودیتهای فراوانی برسرراه آن قرارگرفت. دراین مقطع ، کمپانیهای روسی ، سرگرم گسترش فعالیت خود درکشورهای جنوب بودند ومحصولات جدید دیجیتال خود رابه بازاراین کشورها صادرمی کردند. چالش دوم برسرراه صنعت اطلاعات وارتباطات روسیه، جنگ فناوری واشنگتن ومتحدینش علیه روسیه است. علاوه برجنبه های علنی این جنگ( هزاران تحریم وضع شده علیه شرکتهای فعال وپلاتفرم دیجیتال روسیه ) ، گامهای خصومت آمیزدیگری نیزعلیه روسیه برداشته شد که ممانعت از دسترسی این کشوربه محصولات ابری (cloud products) ازآن جمله می باشد. بدین ترتیب ، حتی فعالیت شرکتهائی که مورد تحریم قرارندارند نیز بامشکل روبرو شده است. مثلاً به روز کردن محصولات خریداری شده ی روسی ، دیگرممکن نیست وبرتعداد حملات هکری به فضای مجازی روسیه ، روزبروزافزوده می شود. نرم افزارهای قدیمی وبه روز نشده ، قادربه مقابله بااین حملات نیستند. نرم افزارهای آزادی نیز که روسها هنوزبه آنها دسترسی دارند ، آلوده به انواع بدافزار (malware) اند. ازسوی دیگر، بخش اطلاعات وارتباطات روسیه ، شرکتهای محدودی راشامل می شود که همه ی آنها کمتراز500 نفرپرسنل دارند. کارکنان برخی ازکمپانیهای مهم روسیه که دربخش تولید تراشه ونیمه هادی فعالیت می کنند، کمتراز 100 نفرمی باشند. این بدان معنی است که جایگزینی کامل واردات ، وبرپائی یک صنعت مدرن تراشه سازی درروسیه ، حداقل درآینده ی نزدیک ممکن نیست. حتی شرکتهائی که قبلاً دراین مسیر گام گذاشته اند ، اکنون باکمبود منابع محدودیت مشتری روبرو هستند ولذا ، قادربه تولید محصولات جدید حتی برای بازار روسیه نیستند. مشکل دیگرپلاتفرم دیجیتال روسیه ، عدم توازن آن می باشد. مثلاً ازسه مقوله ی نرم افزاری ، یعنی نرم افزارسیستمی ، نرم افزارکاربردی ، ونرم افزاربرنامه ریزی ، کمپانیهای روسی فقط درنرم افزار کاربردی پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته اند که بیشتراین موفقیت نیز، دربانکداری ، امنیت اطلاعات و اتوماسیون بوده است. البته دربخش نرم افزارهای سیستمی نیزچند شرکت بزرگ روسیه ازجمله Asrta Linux و Basealt ، به پیشرفتهای مهمی نائل شده اند اما ، بعلت عدم دسترسی به برخی محصولات پایه واجزاء برنامه ای مورد نیازپلاتفرم دیجیتال ، این پیشرفت متوقف شده است. بخش نرم افزارهای برنامه ای روسیه نیز نسبتاً کوچک وبی ثبات است وبسیاری ازفناوریهای حساس ، بااستفاده ازنرم افزارهای متن باز (open – source softwares) جایگزین شده اند. اما برخی ازآنها نیز همچنان بدون جایگزین مانده ومتوقف گردیده اند.

مهندسین فناوری اطلاعات ومخابرات روسیه ، درجهان به مهارت ونبوغ شهره اند. اما این استعداد نتوانسته است به یک پلاتفرم دیجیتال تمام عیار درسطح ملی تحقق ببخشد که قادرباشد درسطح بین المللی نیزبه رقابت بپردازد. پس ازآغازجنگ اوکراین ، تمام توجه بخش ارتباطات واطلاعات روسیه ،به تامین نیازهای داخلی این کشور وجبهه های جنگ معطوف شده است. معهذا ، به گزارش مرکزبین المللی آمار، بازار روسیه دردودهه ی نخست قرن کنونی ، 4/2 تریلیون روبل ارزش تولید کرده است که انتظارمی رود دردهه ی سوم نیز ادامه پیداکند. اما تراشه های روسیه ، باهدف استفاده در صنایع نظامی ودستگاههای اداری ، طراحی وتولید می شوند واین کشور ، برای رفع نیازهای دیگرخود ، ناگزیربه واردات میکروچیپسهای پیشرفته است. بخش اطلاعات وارتباطات روسیه ، اکنون فشارتحریمهای بین المللی را بیش ازبقیه ی بخشها احساس می کند. درسال2022 ، این بخش برسریک دوراهی بزرگ قرارگرفت : باقی ماندن بعنوان زائده ی شرکتهای خارجی وبی توجهی به تولید محصولات اورجینال داخلی ازیکسو ، وتبدیل شدن به مرکزاکوسیستم اطلاعات وارتباطات جهانی ازسوی دیگر. سطوح بالائی دولت روسیه ، رویکرد دوم رااتخاذ کردند ومتعاقب آن ، توسعه ی صنعت نیمه هادی کشور سرعت گرفت. اما فقط اراده ی سیاسی برای نیل به این هدف کافی نیست وباید منابع مالی لازم به این امراختصاص یابد که باادامه ی تحریم های بین المللی و جنگ دراوکراین ، کاری بس دشوارمی باشد.

زنجیره ی مدرن تولید نیمه هادیها ، قبل ازپاندمی شکل گرفت. درآن زمان ، تحریمهای بین المللی درعرصه ی فناوری ، بسیارمحدود بود وبااحتیاط تمام اعمال می شد. لذا ، این زنجیره ، خصلتی واقعاً جهانی داشت. اما به زودی ، عملکرد آمریکا ومتحدینش ، حلقه ی همکاری دراین بخش حساس واستراتژیک را تنگ وتنگتر کرد. اجرای قانون علم وتراشه توسط دولت آمریکا ، فرآیند جهانی شدن رازیرسئوال برد. اگرچه هدف اصلی این قانون ، بازدارندگی چین است اما چالشهای بزرگی رانیز پیش روی بخش اطلاعات وارتباطات روسیه ودیگرکشورهای جهان قرارمی دهد. اجرای این قانون ، موجب تقویت استراتژی جایگزینی واردات گردیده که دولت روسیه ، قبل ازجنگ اوکراین ، آنراآغازکرده بود. معهذا تلاش آمریکا واروپا برای کنترل بازار میکروچیپس ، که نظارت برخرید تکنولوژی ونرم افزار مورد نیازبرای تولید نیمه هادی رانیزشامل می شود ، هزینه ی سنگینی رابرصنایع آمریکا وروسیه تحمیل کرده وپیشرفت روسیه رادرجهت ایجاد صنعت نوین وطرازجهانی تولید تراشه ، کند کرده است.

ایجاد یک اتحادیه ی فناوری برای تقویت تحقیق وتوسعه ونیزتولید نیمه هادیها ، پاسخ روشن روسیه وچین به فعالیتهای خصمانه ی آمریکا ومتحدینش دراروپا وشرق آسیاست. اگرچه دراین اتحادیه، تصمیمات اصلی رادولتها می گیرند ، اما اجرای این تصمیمات برعهده ی بخش خصوصی است که البته باپشتیبانی دولتها عمل می کند. درب این اتحادیه برروی اعضای اتحادیه ی اقتصادی اوراسیا(EAEU) بازاست وشرکای چین درپروژه ی " یک کمربند ، یک راه " نیزمی توانند به این اتحادیه بپیوندند. هدف کوتاه مدت اتحادیه ی جهانی فناوری ، فائق آمدن برپیامدهای سوء قانون علم وتراشه آمریکاست که انتظارمی رود با قوانین مشابه دراتحادیه اروپا ، ژاپن ، کره جنوبی ، وتایوان ، همراه گردد. دربلند مدت نیزروسیه وچین، قصد دارند همکاری خود رادرصنعت نیمه هادی گسترش دهند تابه فرمت ایده آل برای همکاری دردیگربخشهای اقتصادی نائل گردند.

منابع ومآخذ

1)US chips and science Act , www.valdaiclub.com

2)chips , subsides ,security , and great power competition , www.lowyinstitute.org

3)the global semi-conductor industry , www.techerati.com

4)chip war or the crisis of late capitalism , www.mronline.org

5)china and the US war game in a tense world , www.leftvoice.org

کمک مالی به کارت بانکی شماره 8732-9635-9973-6037